Advies en hulp bij een verslaving aan pijnstillers

Uit cijfers van Zorgverzekeraars Nederland (ZN) blijkt dat in Nederland per dag ruim een miljoen (zware) pijnstillers worden ingenomen. Pijnstillers worden veelvuldig voorgeschreven om pijn te behandelen die wordt veroorzaakt door letsel, operaties en bepaalde kankerbehandelingen. Het grote gemak van het slikken van pijnstillende medicatie en de neiging die sommige mensen hebben om diverse soorten pijnstillers te mengen, kunnen levensgevaarlijke gevolgen hebben. Frequent gebruik kan zelfs een verslaving aan pijnstillers veroorzaken. Je kunt bijvoorbeeld verslaafd raken aan demerol, fentanyl, hydrocodon, morfine, tramadol en oxycodon, die tot de groep van de meest verslavende medicijnen behoren. 

Welke medicatie is het meest verslavend? 

Medicatie met een pijnstillende werking is onder te verdelen in uiteenlopende categorieën. Opioïden zoals codeïne, morfine, tramadol en oxycodon behoren tot de meest verslavende pijnstillers. Ook verslaving aan NSAIDs komt regelmatig voor. NSAIDs staat voor non-steroidal anti-inflammatory drugs. Dit zijn ontstekingsremmers zonder steroïden die in bepaalde gevallen verslavend kunnen zijn, zoals ibuprofen, naproxen en diclofenac. Daarnaast is er de categorie van de cannabinoïden, zoals tetrahydrocannabinol (THC) en cannabidiol (CBD). Hiervan is nog niet bekend hoe hoog het risico op verslaving bij medicinaal gebruik exact is. Paracetamol is een pijnstiller die relatief veilig is. Maar als iemand te vaak paracetamol gebruikt, kan er juist hoofdpijn ontstaan en dus een paradoxaal effect optreden. Iemand gaat daardoor nog meer van het middel gebruiken, waardoor mogelijk een gewenning aan paracetamol ontstaat. 

Kun je aan paracetamol verslaafd raken? 

Net als aspirine behoort paracetamol tot de categorie van lichte medicijnen: een groep medicijnen die geen lichamelijke afhankelijkheid veroorzaakt. Daarom is paracetamol in principe niet verslavend, maar bij langdurig dagelijks gebruik van paracetamol kan wel gewenning optreden. Dus in zekere zin is paracetamol verslavend. De gewenning komt voort uit het feit dat na langdurig dagelijks gebruik de werking van de pijnstiller afneemt. Er is daarom steeds meer paracetamol nodig voor hetzelfde pijnstillende effect. Daardoor kan op den duur een medicatieafhankelijke hoofdpijn ontstaan. Er ontstaat een vicieuze cirkel omdat de kans groot is dat iemand die hoofdpijn weer probeert te verhelpen met paracetamol. In dat geval is de enige optie acuut stoppen met het gebruik van het middel. 

Wat zijn de gevolgen van een pijnstillerverslaving?

Zowel voor de verslaafde zelf als de mensen daaromheen kan pijnstillerverslaving zeer problematisch zijn. Afhankelijk van het type pijnmedicatie dat wordt gebruikt, de ernst van de verslaving en de mate van drugsmisbruik, kunnen de gevolgen van misbruik van pijnstillers mild of ernstig zijn. Dierbaren en gezinnen lijden eronder omdat de medicatie belangrijker wordt dan zij. De samenleving lijdt eronder omdat de verslaving leidt tot stelen en liegen om de pijnstiller te krijgen, mogelijke ongelukken als gevolg van het feit dat het individu te veel medicijnen gebruikt en een gebrek aan productiviteit. Mensen die grotere hoeveelheden pijnstillers gaan gebruiken nadat ze hier tolerant voor zijn geworden, lopen een verhoogd risico op lichamelijke afhankelijkheid. Die wordt gekenmerkt door ontwenningsverschijnselen bij abrupt stoppen met pijnstillers. 

Interventie bij een pijnstillerverslaving

Heb je het vermoeden je dat een dierbare kampt met een pijnstillerverslaving of ben je zelf verslaafd aan pijnmedicatie? Herstellen van een verslaving doe je niet alleen. Het team van medische professionals van een in verslavingszorg gespecialiseerde GGZ-instelling biedt advies en hulp. Je bent er ook aan het juiste adres voor een interventie bij een pijnstillerverslaving om iemand uit je naaste omgeving door een professionele interventionist te laten confronteren met de problematiek, met als doel het accepteren van de geboden hulp.